278
Trong ngành vận tải biển, các cảng đóng vai trò quan trọng trong chuỗi cung ứng toàn cầu. Tuy nhiên, không phải tất cả các cảng đều hoạt động giống nhau. Hai loại cảng phổ biến nhất là cảng container và cảng hàng rời, mỗi loại phục vụ cho những nhu cầu vận chuyển khác nhau. Cả hai đều có vai trò thiết yếu trong việc phát triển kinh tế của Việt Nam, đặc biệt là khi đất nước đang ngày càng trở thành một trung tâm thương mại lớn tại khu vực Đông Nam Á.
Cảng container là loại cảng chuyên dụng để tiếp nhận và vận chuyển hàng hóa được đóng trong các container, thường có kích thước tiêu chuẩn là 20 feet (TEU) và 40 feet (FEU). Những cảng này thường được trang bị các thiết bị bốc dỡ hiện đại như cẩu container để xếp dỡ hàng hóa từ tàu container xuống cảng hoặc ngược lại. Ngoài ra, cảng container còn có hệ thống kho bãi để lưu trữ container tạm thời trước khi tiếp tục vận chuyển bằng xe tải, xà lan hoặc đường sắt.
Tiếp nhận tàu container: Chủ yếu phục vụ tàu container vận chuyển hàng hóa đóng trong container.
Quy trình bốc dỡ nhanh chóng: Hệ thống cẩu chuyên dụng và kho bãi tự động giúp việc bốc dỡ diễn ra nhanh và hiệu quả.
Tối ưu hóa lưu trữ: Hệ thống quản lý kho bãi thông minh giúp tối ưu không gian và truy xuất hàng hóa dễ dàng.
Quản lý và vận hành hiện đại: Sử dụng phần mềm để giám sát và quản lý việc vận chuyển và lưu trữ hàng hóa.
Cảng container đóng vai trò then chốt trong việc thúc đẩy thương mại quốc tế của Việt Nam. Các cảng lớn như Cát Lái (TP.HCM), Hải Phòng, và Cái Mép (Bà Rịa – Vũng Tàu) kết nối Việt Nam với các thị trường toàn cầu, đặc biệt là với các nền kinh tế phát triển như Mỹ, châu Âu và Nhật Bản. Các cảng này góp phần thúc đẩy xuất khẩu ở các lĩnh vực chủ lực như dệt may, điện tử và thủy sản.
Bên cạnh đó, cảng container giúp Việt Nam giảm sự phụ thuộc vào các cảng trung chuyển nước ngoài, từ đó mang lại lợi thế về chi phí và thời gian, đồng thời thúc đẩy ngành logistics, tạo việc làm và phát triển dịch vụ hậu cần – kho vận.
Cảng hàng rời là cảng chuyên dụng để tiếp nhận và vận chuyển các loại hàng hóa rời, không được đóng trong container. Đây thường là các nguyên liệu thô như than, quặng, dầu thô, ngũ cốc, phân bón, hóa chất và vật liệu xây dựng. Cảng hàng rời được trang bị các thiết bị như cẩu rời và băng chuyền để chuyển hàng từ tàu vào bến hoặc vào kho chứa.
Tiếp nhận hàng hóa rời: Xử lý các loại hàng hóa không đóng gói trong container, thường là nguyên liệu hoặc vật tư sản xuất.
Thiết bị bốc dỡ chuyên dụng: Dùng cẩu rời và băng chuyền để chuyển hàng từ tàu vào kho nhanh chóng.
Lưu trữ và phân phối: Cần hệ thống kho chứa chuyên biệt như silo, bãi chứa hoặc kho hàng để bảo quản hàng trước khi tiếp tục vận chuyển.
Hạn chế về linh hoạt: So với cảng container, cảng hàng rời kém linh hoạt hơn vì hàng hóa khó chuyển đổi phương tiện vận tải.
Cảng hàng rời có vai trò quan trọng trong việc nhập khẩu nguyên vật liệu và xuất khẩu tài nguyên thiên nhiên của Việt Nam. Việt Nam là quốc gia xuất khẩu lớn về nông sản, khoáng sản và thủy sản. Các cảng như Quy Nhơn, Vũng Tàu, và Đà Nẵng chủ yếu phục vụ cho hoạt động xuất nhập khẩu các loại hàng hóa này.
Cảng hàng rời giúp giảm chi phí nhập khẩu nguyên liệu cho ngành chế biến và sản xuất, đồng thời hỗ trợ phát triển các ngành công nghiệp nặng như xi măng, phân bón và khai khoáng. Những cảng này đóng vai trò quan trọng trong chuỗi cung ứng nguyên liệu đầu vào cho các nhà máy và cơ sở sản xuất trong nước.
